Darowizny – informacje praktyczne

Pojęcie darowizny definiuje art. 888 § 1 Kodeksu Cywilnego jako zobowiązanie się  darczyńcy do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Tak więc przedmiot darowizny musi stanowić własność darczyńcy. Obdarowany natomiast musi przedmiot darowizny przyjąć.
Udokumentowaniem dokonania darowizny jest sporządzenie pisemnej umowy darowizny. W zasadzie umowa darowizny powinna zostać zawarta w formie aktu notarialnego. Jednakże darowizna zawarta bez zachowania tej formy jest ważna, jeżeli została spełniona.  Uwaga – darowizna nieruchomości zawsze musi być sporządzona w formie notarialnej. Darczyńca ma prawo nałożenia na obdarowanego obowiązku określonego działania (polecenie), np. może zastrzec, że przekazana darowizna powinna zostać spożytkowana przez obdarowanego na określony cel. Wykonania polecenia może domagać się darczyńca lub jego spadkobiercy.
1. Umowy darowizny – wzory do pobrania tutaj
2. Odliczenia podatkowe
Osoby oraz podmioty rozliczające się na podstawie Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie przekazywania darowizn korzystają z zapisu artykułu
26 ust. 1 pkt. 9 Ustawy stanowiącego, że postawę obliczenia podatku stanowi dochód po odliczeniu:
darowizn przekazanych na cele:
a) określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego, organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych określonych w tej ustawie, realizującym te cele.
Łączna kwota odliczeń z tytułu przekazanej darowizny nie może przekroczyć 6% dochodu. W zeznaniu rocznym należy wykazać kwotę przekazanej darowizny, kwotę odliczonej darowizny oraz określić obdarowanego poprzez podanie m.in. jego nazwy i adresu. Darowizna przekazana zostać musi być organizacjom realizującym cele działalności pożytku publicznego, tj:
1) pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania szans tych rodzin i osób;
2) działalności charytatywnej;
3) podtrzymywania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwojuświadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej;
4) działalności na rzecz mniejszości narodowych;
5) ochrony i promocji zdrowia;
6) działania na rzecz osób niepełnosprawnych;
7) promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy;
8) upowszechniania i ochrony praw kobiet oraz działalność na rzecz równych praw kobiet i mężczyzn;
9) działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości;
10) działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych;
11) nauki, edukacji, oświaty i wychowania;
12) krajoznawstwa oraz wypoczynku dzieci i młodzieży;
13) kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i tradycji;
14) upowszechniania kultury fizycznej i sportu;
15) ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego;
16) porządku i bezpieczeństwa publicznego oraz przeciwdziałania patologiom społecznym;
17) upowszechniania wiedzy i umiejętności na rzecz obronności państwa;
18) upowszechniania i ochrony wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich, a także działań wspomagających rozwój demokracji;
19) ratownictwa i ochrony ludności;
20) pomocy ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen w kraju i za granicą;
21) upowszechniania i ochrony praw konsumentów;
22) działań na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania kontaktów i współpracy między społeczeństwami;
23) promocji i organizacji wolontariatu;
24) działalności wspomagającej technicznie, szkoleniowo, informacyjnie lub finansowo organizacje pozarządowe oraz podmioty, o których mowa w art. 3 ust. 3, w zakresie określonym w pkt 1-23.
Jeżeli przedmiotem darowizny są towary lub usługi opodatkowane podatkiem od towarów i usług, za kwotę darowizny uważa się wartość towaru lub usługi, uwzględniającą należny podatek od towarów i usług.
Osoby prawne mogą skorzystać z odliczenia od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Wielkość odliczenia określa Ustawa o podatku dochodowym osób prawnych. Artykuł 18 pkt. 1 Ustawy stanowi, że postawę obliczenia podatku stanowi dochód po odliczeniu: darowizn przekazanych na cele określone w art. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. Nr 96, poz. 873), organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych określonych w tej ustawie łącznie do wysokości nieprzekraczającej 10% dochodu, o którym mowa w art. 7 ust. 3 albo w art. 7a ust. 1″. Łączna kwota odliczeń z tytułów określonych powyżej nie może przekroczyć 10% dochodu i tak jak w przypadku osób fizycznych muszą być one przekazane na cele działalności pożytku publicznego.
Jeżeli przedmiotem darowizny są towary lub usługi opodatkowane podatkiem od towarów i usług, za kwotę darowizny uważa się wartość towaru lub usługi, uwzględniającą należny podatek od towarów i usług. (art. 18 pkt. 1b Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).